Narodowe czytanie - poezje Jana Kochanowskiego

„Narodowe czytanie” to coroczna, ogólnopolska akcja wspólnego czytania, organizowana przez placówki edukacyjne i kulturalne oraz instytucje publiczne i społeczne w kraju i za granicą. Podczas tegorocznej odsłony akcji, w dniu 6 września 2025 r., zaplanowane jest wspólne czytanie poezji Jana Kochanowskiego. W naszej szkole nauczyciele poloniści przybliżą uczniom klas starszych twórczość poety, zaś nasza szkolna biblioteka przygotowała okolicznościową wystawę i proponuje Państwu zapoznanie się z życiorysem poety oraz wysłuchanie fraszek w interpretacji Pani bibliotekarki Alicja Budzińskiej.

Jan Kochanowski to najwybitniejszy poeta polskiego odrodzenia. Urodził się w 1530 roku w Sycynie koło Radomia. Jego ojcem był Piotr Kochanowski sędzia sandomierski, a matką była Anna z Białaczowa herbu Odrowąż. Poeta był drugim z kolei synem, spośród dwanaściorga dzieci swoich rodziców. W wieku czternastu lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej, które następnie kontynuował w Królewcu oraz w Padwie (1552 - 1555). We Włoszech zdobył wykształcenie filologiczne, poznając kulturę i literaturę antyczną. W tym czasie zaczął tworzyć w języku łacińskim pisząc elegie i epigramaty, odbył też wiele zagranicznych podróży. Po powrocie do kraju w 1559 roku osiadł w Krakowie. Przebywał na dworach swoich mecenasów (m.in. wojewody krakowskiego Jana Firleja i podkanclerza Piotra Myszkowskiego) oraz na dworze króla Zygmunta Augusta, gdzie pełnił funkcję sekretarza królewskiego. W okresie dworskim Jan Kochanowski był świadkiem wielu doniosłych wydarzeń politycznych, spotykał się ze znanymi ludźmi epoki renesansu i prowadził bogate życie towarzyskie. W 1570 roku zdecydował się porzucić dwór i przenieść się do rodzinnego majątku w Czarnolesie. Pięć lat później ożenił się z Dorotą Podlodowską, z którą miał siedmioro dzieci. Z dworzanina stał się szlachcicem - ziemianinem. Bardzo przeżył śmierć swoich dwóch córek: Urszuli i Hanny. W Czarnolesie powstała większość jego utworów. Pod koniec życia podjął się uporządkowania i przygotowania do druku swojej spuścizny literackiej. Pracę tę przerwała jego nagła śmierć - prawdopodobnie zawał serca. Zmarł w 1584 roku w Lublinie.

Spuścizna, jaką po sobie zostawił, jest niezwykle obszerna i różnorodna. Kochanowski jest autorem ponad trzystu fraszek

, wielu pieśni, cyklu dziewiętnastu trenów, dramatu "Odprawa posłów greckich", poematów ("Zuzanna", "Zgoda", "Satyr", "Szachy") oraz przekładu psalmów biblijnych ("Psałterz Dawidów"). Jego utwory przepełnione są mądrościami życiowymi, zachwytem nad światem, pochwałą życia wiejskiego, cnoty i umiarkowania, patriotyzmem oraz refleksją nad przemijaniem. We fraszkach i pieśniach przedstawił barwny obraz epoki, w której przyszło mu żyć. Poeta w znacznej mierze przyczynił się do rozwoju literatury w języku polskim, przenosząc na ojczysty grunt nowe gatunku literackie i tworząc dzieła na europejskim poziomie. Nazywany jest "Ojcem poezji polskiej".